Gisteren was ik te gast bij een bijeenkomst voor casemanagers in opleiding, georganiseerd door de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en Dementie academie. Tijdens deze bijeenkomst heb ik de documentaire Kind van Dementie van Rhanna Tolboom gezien. Een afstudeerproject van een jongere die naast haar opleiding ook volop mantelzorger was. Een documentaire die diepe indruk op mij heeft gemaakt.Als geriatrieverpleegkundige werk ik veel met mantelzorgers, die vaak oudere familieleden ondersteunen. Maar ‘Kind van Dementie’ richt de schijnwerpers op een groep die vaak onzichtbaar blijft: jonge mantelzorgers die binnen een gezin opgroeien met een ouder die dementie heeft. Hun verhalen zijn rauw, eerlijk en confronterend. Het laat zien hoe zij, vaak zonder keuze, een enorme zorgtaak dragen terwijl ze zelf nog volop in ontwikkeling zijn.
Na het zien van deze documentaire was er een mogelijkheid om met de documentairemaakster en de cast in gesprek te gaan. Wat mij het meest raakte? De veranderende rollen binnen het gezin. Een vader die altijd voor zijn dochter zorgde, maar door dementie wordt die rol omgedraaid. Even ter voorstelling: als dochter van 18 jaar je vader moeten helpen met wassen of naar het toilet begeleiden omdat hij dat zelf niet meer kan…is vooral heel ongemakkelijk voor beide. De impact hiervan is dus groot. “Soms zijn dingen zoals ze zijn, maar ze zijn zeker niet zoals ze horen te zijn.”
Daarnaast werd ook de emotionele laag van dit proces zichtbaar. In een interview verwoordde Rhanna dit het treffend: “Je gaat je van tevoren natuurlijk afvragen hoe het zal zijn als hij er niet meer is en nadenken over de momenten die hij na zijn dood niet meer zal meemaken. Maar het is echt een constant rouwproces. Telkens neem je weer een stukje afscheid. Je loopt in dat opzicht ook achter de feiten aan. Elke keer verwerk je weer een stukje en dan staat het volgende alweer voor de deur.”
De genoemde voorbeelden worden ook door oudere mantelzorgers ervaren, maar voor jonge mantelzorgers lijkt de impact vaak intenser. Door de fase van het leven waarin zij zitten, waarin normaal gesproken studie, sociale ontwikkeling en toekomstplanning centraal staan, valt de zware zorgtaak extra op en heeft het diepe emotionele en praktische gevolgen.
Er bestaan vaak vooroordelen over jongeren, maar deze jonge mantelzorgers laten zien hoe groot hun verantwoordelijkheidsgevoel is. Ze durfden zich kwetsbaar op te stellen, spraken in de documentaire openhartig over hun ervaringen en tonen een enorm doorzettingsvermogen en ongekende kracht door hun ogenschijnlijk onuitputtelijke draagkracht en toewijding in de zorg voor hun ouders.
Mantelzorg is essentieel, maar mag nooit vanzelfsprekend zijn. Laten we deze jongeren (maar eigenlijk alle mantelzorgers) niet vergeten en oprecht vragen:
Hoe gaat het met jou?
Heb jij de documentaire al gezien? Kijk hem anders via onderstaande link:
Verder delen = heel waardevol!
